Boek 8: Alleen met de goden

Primaire gegevens

De schrijver van het boek Alleen met de goden is Alex Boogers. Ik heb hem ontmoet op school, daarom heb ik dit boek ook gekozen. De uitgeverij van het boek is uitgeverij Podium, gelegen in Amsterdam. Het boek is uitgegeven in 2015.

Alex Boogers, Alleen met de goden. Uitgeverij Podium. Amsterdam 2015.

 

Samenvatting

De elfjarige Aaron Bachman woont samen met zijn ouders in Vlaardingen (het naamloze gat). Als op een avond een dode man in de deuropening ligt en 'papa Leeuw' voor moord wordt veroordeeld, is Aaron overgeleverd aan zijn kettingrokende en scheldende moeder, die haar handen vol heeft aan haar eigen malaise. Door de schulden die Aarons vader achterlaat, is er nauwelijks geld om te eten. Aaron moet het in zijn eentje zien te redden. In het hondenasiel vindt hij afleiding en verdient hij wat bij. Hij ontfermt zich over de afgedankte, ongetemde pitbull, die hij Otis noemt, en die tot Aarons grote verdriet alsnog moet worden afgemaakt. Daarnaast heeft hij zijn eerste seksuele ervaringen met zijn buurmeisje Olivia, die net als Aaron troost zoekt en vecht tegen het lege bestaan.
Na de dood van Otis wil Aaron niet langer in het asiel werken. Hij laat zich door Art, de kickbokstrainer van zijn vriend Gerald, overhalen om te gaan vechten. Hij hoopt hiermee uiteindelijk veel geld te verdienen. Ondertussen probeert hij het hoofd boven water te houden op de mavo, waar niemand in hem gelooft, behalve zijn muziekleraar Broere, die heeft opgemerkt dat Aaron schrijft om de beelden die hem ’s nachts wakker houden kwijt te raken. Hij stimuleert Aaron door te gaan met schrijven, maar Aaron wil hier niets van weten. Daarnaast komt hij erachter dat papa Leeuw niet zijn biologische vader is.
Aaron behaalt onder begeleiding van zijn leermeester Art, die hem niet alleen leert hoe hij moet knokken in de ring maar ook daarbuiten, veel succes tijdens verschillende wereldtournees. Als Aaron tijdens een van deze tournees zijn eerste en echte liefde Nadine ontmoet, gaat hij twijfelen aan de vechtsport. Hij wil er voor zijn zieke moeder zijn en heeft de ambitie om verder te studeren. Als hij door een ernstig motorongeluk niet meer kan vechten (de weg van het zwaard), legt hij zich toe op het schrijven (de weg van de pen). Zijn moeder vertelt hem na jaren eindelijk wie de dode man in de deuropening was: zijn echte vader, die zijn carrière belangrijker vond dan zijn verantwoordelijkheid als vader. Papa Leeuw, die zijn straf inmiddels heeft uitgezeten en zich met zijn nieuwe liefde heeft teruggetrokken in een stacaravan, ving in die tijd Aarons moeder op en was de vaderfiguur voor Aaron.

Verhaalanalyse

Titelverklaring

Alex Boogers staat erom bekend dat hij vaak originele titels heeft en ze onopvallend in de tekst verstopt. Op bladzijde 298: “Het maakt niet uit waar ze belanden, wie ze onderweg verliezen en hoe verlaten en onbegaanbaar die weg. Ze voelen zich nooit eenzaam, want ze zijn alleen met de goden door wie ze hun leven leven werden geplaagd en getreiterd met al hun schimmen, beelden, woorden en ideeën, maar nu durven ze zich er eindelijk aan over te geven, en ze doen het zonder spijt of angst. Ze doen het omdat ze weten, met al hun twijfels en onzekerheden, dat er niets anders op zit.” Dit is een citaat van Aaron Bachmann in het boek. Hij wordt in zijn jeugd geplaagd door schimmen en beelden die hij alleen kan beteugelen door ze op te schrijven. Het is de basis voor zijn schrijverschap.

Genre

Het genre van het boek is een psychologische roman.

Motto

Het boek heeft vijf motto’s. Het eerste motto is eigenlijk de belangrijkste en de andere vier versterken de eerste. Door de motto’s weten we dat het gaat om onderdrukking, armoede, overleven, vechten voor lijfsbehoud en het behalen van succesjes.
“If there is light, it will find you”
“I was god’s most miserable creature, forced even to retouring myself. Surely upton this earth no grief was greater than mine.”
“It is said the warrior is the twofold Way of pen and sword, and he should have a taste for both ways.”
“Do not pray for an easy life, pray for the strength to endure a difficult one.”
“Nobody really knows or understand an nobody has ever said the secret. The secret is that it is poetry written into prose and it is the hardest of all things to do.”

Thema

Coming of age
Het thema van de roman is het volwassen worden van het jongetje dat bij zijn geboorte in hele armoedige omstandigheden leeft. Hij weet zich te ontwikkelen door middel van sport en literatuur tot een jongen in betere omstandigheden. Hij moet veel overwinnen, maar door sport weet hij zich staande te houden in het leven. Ook de liefde helpt mee in zijn proces.

Motieven

Sport
Vaak wordt sport en literatuur niet samen gezien. Toch heeft Alex Boogers een kickboksverleden. Dit kwam in deze roman ook voor. De hoofdpersoon, Aaron, ontwikkelt zich door middel van sport en zijn mentaliteit hoog te houden.

Het school- en studentenleven
De leraren op school geloven niet in wat Aaron kan. Ze schatten hem erg laag in, maar Aaron wil naar iets hogers. Hij komt op mavo terecht en klimt zijn weg omhoog en haal uiteindelijk zijn vwo-diploma. Er is één leraar op de school die in Aaron gelooft en dat is leraar Broere. Die leraar geeft hem literatuur mee.

Vriendschap
Aaron heeft enkele vrienden in zijn nabije omgeving. De negerjongen Gerald bij wie hij ook thuis mag komen is zo'n vriend die later echter zijn eigen weg gaat. En met zijn niet zo slimme neef Edwin heeft hij ook een bepaalde band. De jongens is gek van motorrijden en hij nodigt Aaron vaak uit. Het wordt hem aan het einde van de vertelling bijna fataal als Herman een wegversperring over het hoofd ziet en Aaron enkele nekwervels breekt, wat meteen het einde van zijn kickboksersloopbaan betekent.

Vaderschap
Aaron hoort op een bepaald moment van zijn opa dat zijn vader Leen niet zijn echte vader is. Hij gaat dan op zoek naar zijn biologische vader. Later komt hij erachter dat zijn vader dood is. Aaron heeft dus nooit een echte vader-zoonrelatie gehad met zijn echte vader en dat is een heftige gebeurtenis in zijn leven.

Tijd
Het boek heeft verdacht veel weg van een autobiografie. Boogers werd in 1970 geboren en als Aaron negen jaar oud is, begint het verhaal. Het is dan dus 1979, in 1981 slaat de vader iemand dood en in 1993 eindigt de carrière van Aaron door een ongeval. De vertelde tijd is dus ongeveer veertien jaar.

Ruimte
Aaron vertelt over een stadje als “naamloos gat in de buurt van Rotterdam”. Je kan snel concluderen, vanwege zijn biografische gegevens, dat het de vissersstad Vlaardingen is. Aaron werd geboren in het centrum van de stad en hij verhuist naar de Vlaardingse Westwijk waar hij in de Coornhertstraat 159 in een flatje woonde. Dat is een arme wijk in Vlaardingen en het verhaal speelt zich hier helemaal af. Sommige hoofdstukken zijn in het buiteland (New York, Parijs), omdat Aaron daar moest kickboksen.

Vertelinstantie
Het perspectief is de ik-persoon van Aaron, dus het verhaal wordt verteld in de ik-vorm.

Bladzijde 13: ""Wie hier de Tijgerwelp?" "Ik", zei ik. "Precies, We moeten brullen! Hoor je me? Je moet brullen! Er zit niets anders op. We zitten in de brulbusiness, jij en ik. En of ik er nu ben of niet, je moet van je laten horen. Je moet grommen. Je bent een Bachman en je moet niet over je heen laten lopen."

 

Bladzijde 418: ""Ik wil alles! Ik heb alles gewild. Ik heb het allemaal zo gepland. Het enige wat ik niet wilde was de tumor die eenentwintig jaar geleden in me groeide. Ik had gewild dat iemand me toen van die ziekte had verlost." (Jo over Aaron)"

 

Bladzijde 179: "Sommige fragmenten begreep ik niet. Hij schreef dat hun (Jo en Leen) relatie anders was begonnen als ik er niet geweest was toen hij haar leerde kennen. Ik las de zin nog eens. Ik las elk woord. Ik probeerde zin om te buigen, zodat er iets anders stond, en misschien wilde mijn vader dát zeggen, maar ik kreeg het niet voor elkaar."

 

Personages

Aaron Bachman

Aaron is de jongen die opgroeit in de arbeiderswijk van Vlaardingen. Hij komt uit een zwak sociaal milieu. De band met zijn vader is goed (Papa leeuw) totdat zijn vader iemand doodslaat en in de gevangenis behandelt. Hij hangt wat op straat met vriendjes en hij doodt de verveling thuis met het uitoefenen van seks met zijn buurmeisje Olivia. Zijn moeder zegt vaak dat ze had gewild dat hij niet geboren was. Op school gaat het ook niet zo geweldig, maar Aaron wil per se naar de mavo. Het gaat niet zo goed; de leraren besteden weinig aandacht hem, behalve muziekleraar Broere. Die wijst hem de weg naar de literatuur. In zijn vrije tijd is Aaron in het dierenasiel te vinden, waar hij een band opbouwt met Otis. (De symboliek van de verschoppeling, net als Aaron) Als hij het dier kwijt raakt, omdat het afgemaakt moet worden vanwege een bijtincident waarbij de hond hem te hulp komt, is hij eerst even radeloos. Dan ontfermt de kickboksleraar Arturo zich over hem en hij wordt fanatiek. Hij snapt dat hij geld kan verdienen met deze sport en hij vecht zich naar de top. Zijn opa is ook al een plaatsvervanger van zijn vader. Die schrijft hem brieven uit Japan en vertelt hem over de samoeraivechters. Alex leert ook de ware liefde kennen via Nadine Marceau, al is hij nog niet rijp voor een vaste relatie. Hij verliest een titelgevecht in Amerika, mede omdat hij tijdens het gevecht teveel met zijn gedachten bij zijn moeder is die intussen aan longkanker lijdt. Hij heeft ook gehoord dat zijn vader Leen niet zijn biologische vader, maar die is juist door zijn stiefvader doodgeslagen. Terug in Nederland na zijn verloren titelgevecht gaat hij op zoek naar Nadine, die echter in Parijs zit. Na een zwaar motorongeval breekt hij enkele wervels, maar ook daar vecht hij zich doorheen. Eenmaal uit het ziekenhuis krijgt hij een schrijfmachine van zijn opa toegestuurd. Hij moet het zwaard laten vallen, maar kan wel de pen gebruiken. En hij gaat driftig aan het werk, Hij ramt zijn verhaal op de Erika. Eigenlijk is Aaron een nieuwe Multatuli (let. ik heb veel geleden) Want ook hij wil gelezen worden!

Arturo

Art is zijn kickboksleraar die hem naar de top brengt. Hij gelooft in Aaron en wijst hem de weg in het leven door zijn vechtersmentaliteit te stimuleren. Hij is zo'n substituut-vader die jongens zoeken als hun eigen vader (in dit geval zelfs twee keer) onbereikbaar is geworden.

Broere

De muziekleraar van het Casimir is ook al zo'n substituut-vader voor Aaron. Hij stimuleert de interesse van Aaron voor de kunst (literatuur) De weg voor een schrijver is erg moeizaam. Die moet het vaak in zijn eentje opknappen (maar ook alleen met de goden). Aaron zoekt Broere op in Rotterdam en hij is dan meer een vader voor hem dan Leen die hij daarna bezoekt en die hij boos achterlaat.

Moeder Jo

In het begin van de roman scheldt Jo erg veel op Aaron. Ze wenste dat hij nooit geboren was. Later wordt het de lezer duidelijk waarom ze zo reageert. Ze heeft het zwaar als haar man in de gevangenis zit en zij vrijwel geen geld heeft om rond te komen. Ze gaat Leen bezoeken maar als dank voor alles, gaat hij niet meer terug, maar zoek een nieuwe vriendin. Later wordt de relatie tussen Jo en Aaron toch wat beter. Helaas krijgt ze longkanker. Wanneer Aaron in de ring staat voor een belangrijk titelgevecht, moet hij steeds aan de moeilijkheden van zijn moeder denken en hij verliest o.a. daardoor. Jo komt hem trouw opzoeken in het ziekenhuis waar hij revalideert voor zijn gebroken rugwervels.

Eindoordeel

Ik vind het een fantastisch boek! De schrijfstijl is erg begrijpelijk en heel leuk om te lezen. Ook is het leuk dat als je een schrijver al ontmoet hebt, een boek van hem te lezen. Het verhaal in het boek is erg aangrijpend en ook interessant dat er biografische stukjes inzitten van Boogers zelf. Ik geef het boek vijf sterren, omdat ik nog niet eerder zo;n aangrijpend en leuk boek heb gelezen.

Keuzeopdracht: E-mail 

 

Beste Aaron,

Hoe gaat het? Hopelijk gaat alles goed met je. Wat heb je een heftig leven gehad! Ik wilde daar wat vragen over stellen. In je jeugd vecht je erg veel, bijvoorbeeld op de basisschool samen met je vriend Gerald. Waarom doe je dit? Ik snap het best, omdat je natuurlijk een heftige jeugd hebt gehad. Je ‘vader’ ging bijvoorbeeld naar de gevangenis, omdat hij iemand doodsloeg. Dat heeft waarschijnlijk grote impact op je gehad. Wilde je je frustratie uiten door andere mensen te slaan? Ik kan het me goed voorstellen.

Op school was het ook lastig. Niemand had vertrouwen in je, dat is ook niet erg motiverend. Toch wilde je graag naar de mavo. Waarom wilde je dat zo graag? Had je een speciaal doel, dat alleen daarmee bereikt kon worden? Op school was er maar een leraar die echt vertrouwen in je had. Die leraar had een soort vaderrol voor je en gaf je ook literatuur mee in je opvoeding. Was dit een van de redenen dat je begonnen bent met literatuur?

Als je ongeveer elf jaar lang denkt dat een man je vader is, maar dat uiteindelijk niet is, lijkt me erg heftig. Wat dacht je toen je dat verteld werd? Wat waren je eerste emoties? Toen ging je opzoek naar je echte vader en kwam je erachter dat hij vermoordt was door je stiefvader. Dat moet een nachtmerrie geweest zijn voor je. Dit hoor je allemaal terwijl je erg belangrijke wedstrijden moest spelen als kickbokser voor een titel. Heeft dit veel invloed gehad op je verlies in die titel? Zo ja, denk je dat het anders was geweest als het allemaal niet gebeurd was? Ik ben erg benieuwd naar de antwoorden op mijn vragen en ik hoop dat je snel terugschrijft.

Met vriendelijke groeten,

Jannick Verbeem

Bronnen:

https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-15-18/niveau-3/alleen-met-de-goden/

https://www.scholieren.com/verslag/zekerwetengoed/alleen-met-de-goden-alex-boogers

https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-alleen-met-de-goden-door-alex-boogers