Boek 7: De ruimte van Sokolov
Primaire gegevens
De schrijver van het boek is Leon de Winter. Naast zijn schrijverscarrière is hij ook een filmproducent. Het boek is uitgegeven bij de uitgeverij De Bezige Bij in 1992. De uitgeverij is gevestigd in Amsterdam.
Leon de Winter, De ruimte van Sokolov. Uitgeverij De Bezige Bij. Amsterdam 1992.
Samenvatting
Sasja Sokolov is een Russische straatveger in Tel Aviv en is getuige van een moord in de Jemenitische wijk van Tel Aviv. Sokolov was een metallurgisch ingenieur in de Sovjet-Unie en deed wetenschappelijk werk ten behoeve van de ruimtevaart. Na het ongeluk met de ruimteraket Oktjabr werd hij verbannen naar Tomsk, waar hij vijf jaar verbleef voordat hij naar Israël emigreerde. Hij kon geen werk vinden in Israël, dus is hij maar straatveger geworden.
Sokolov is aan de wodka verslaafd en bevindt zich in een identiteitscrisis. Hij weet niet wie hij is: is hij een jood? Is hij een nepjood? Of is hij toch een Rus? Ook mist hij zijn dochtertje Natasja wie is achtergebleven in de USSR.
Na de moord komt de dader met wapen naar Sokolov toe. Sokolov denkt hem te herkennen als zijn jeugdvriend Lev. Wanneer Sokolov in het Russisch zegt dat hij niets heeft gezien aarzelt de dader en loopt dan weg. Later ontdekt Sokolov dat het inderdaad Lev was.
Lev en Sokolov waren beide hoogbegaafd en Lev had veel invloed op Sokolov. Toen Sasja 10 jaar oud was ontdekte hij dat zijn ouders geheime Joden waren. Later vertelde Lev aan Sasja dat zijn moeder ook een Jood was, wat betekende dat Lev ook Joods was. Ze beloofden elkaar voor altijd vrienden te blijven.
Lev bedroog Sokolov op meerdere gebieden. Hij bedroog hem met zijn vrouw Irina, waarna zij gingen scheiden en Sokolov zijn dochtertje bijna nooit meer zag.
Lev was vlak voor de lancering van de Oktjabr verliefd geworden op de vrouw van de kosmonaut Maltsev. Lev en Maltsev hadden hierdoor met elkaar gevochten en na de ramp waren er geruchten over dat het ging om sabotage. Lev zou de raket hebben laten exploderen om zo Maltsev uit de weg te ruimen en met zijn vrouw te kunnen trouwen.
In Tel Aviv gaat Sokolov uit met Tanja en haar dochtertje, waarna hij een week lang zichzelf bezat in zijn kamer. Op een gegeven moment wordt hij wakker gemaakt door zijn jeugdvriend Lev en Lev neemt hem mee naar een hotel om af te kicken. Lev vertelt over hoe zijn familie tot de Georgische maffia behoort en biedt hem een baan aan. Lev was inmiddels samen met Olga (de vrouw van Maltsev), maar Olga was van hun flat in New York gesprongen toen Lev voor de maffia werkte. De baan de Lev aanbood ging om de wapenhandel, waarbij Sokolov de technische kant voor zijn rekening zou nemen. Sokolov krijgt bedenktijd, een appartement en chauffeur onder de voorwaarde dat hij van de drank afblijft.
Sokolov en Tanja groeien naar elkaar toe, maar Tanja wil de volgende stap niet zetten als ze merkt dat Sokolov niet besneden is. Sokolov laat zich besnijden en wanneer hij in het ziekenhuis ligt komt Lev op bezoek. Lev vertelt dat hij wordt gechanteerd en afgeluisterd. Lev had zijn zaken op orde gesteld toen hij hoorde dat hij onderzocht zou worden en zijn neef (Koeznadze) daar een bedrag voor betaald. Deze neef wil echter twee miljoen dollar betaald worden en dreigt naar de fraudebestrijding te stappen. Lev stelt dat hij vermoord moet worden en dat Sokolov dat moet doen. Sokolov wil dit niet, maar Lev weet hem over te halen. Zodra Sokolov de man heeft vermoord en hij de bom in zijn huis wil plaatsen, ontdekt hij een foutje in de bom: deze zou meteen afgaan. Of was het geen foutje?
Sokolov komt erachter dat Lev hem wilde vermoorden omdat hij getuige was van de moord in de Regov Etsel. Sokolov plaatst de bom onder de auto van Lev en hiermee vermoord hij zijn beste jeugdvriend.
Irina en Natasja zijn naar Israël gekomen en Sokolov leeft daar gelukkig met Tanja, Emma, Irina en Natasja. Sokolov had drie miljoen dollar overgehouden aan de dood van Lev, dankzij de levensverzekeringen die Lev en Sokolov op elkaar hadden afgesloten.
Verhaalanalyse
Genre: Psychologische roman
Titelverklaring
De titel is op meerdere manieren te interpreteren. Het kan zijn dat het gaat over de ruimte die Sokolov zichzelf geeft. Zowel persoonlijk als fysiek. Op persoonlijk gebied gaat het om de ruimte waarin hij zich bevindt als hij bijvoorbeeld drinkt en zichzelf verandert. Op fysieke ruimte komt het neer op dat hij in Rusland hoort, maar in Tel Aviv is beland. Daarnaast kan de titel ook slaan op zijn beroep. Dat is namelijk ruimtevaartdeskundige. Hij is daar constant mee bezig.
Motto
Het boek heeft twee motto’s.
‘Niets zult ge zien in de eeuwig lege verte,
de stap niet horen die ge doet,
Geen steunpunt vinden voor uw voet.’
- Goethe, Faust.
Dit motto kan slaan op de drankverslaving van Sokolov. Hij zoekt een uitweg en gebruikt daarbij drank, maar dat is niet het juiste middel. De drank versterkt dat hij niks waard is. Ook is hij helemaal alleen en heeft hij dus geen steunpunten op wie hij kan rusten.
‘Geloof je niet dat God alles ziet?
God is een luxe die ik me niet kan veroorloven’
-Woody Allen, Crimes en Misdemeanors
Dit motto heeft het verschil tussen Lev en Sokolov aan. Sokolov houdt van dingen zoals Godsdienst, maar Lev hecht daar totaal geen waarde aan en zou dus eerder de tweede zin zeggen.
Thema
Het thema van het boek is vriendschap. Het gaat dan om de vriendschap tussen Sokolov en Lev. Deze vriendschap staat centraal in het boek. De gebeurtenissen in die vriendschap staan beschreven in het boek. Toch verandert deze vriendschap snel, als Lev zichzelf probeert te redden en Sokolov wilt doden. Dus in het boek word ook juist het tegengestelde van vriendschap laten zien, namelijk vijandschap.
Motieven
Geloof
Sokolov is gevlucht naar Tel Aviv. De enige reden waarom hij daar naartoe kon is, omdat zijn ouders Joods waren. Dit wist hij in eerste instantie niet en hierdoor twijfelt hij over wie hij is.
Respect
Sokolov respecteert Lev heel erg. Lev heeft namelijk erg veel bereikt en in de ogen van Sokolov kan Lev bijna niks fout doen. Hij doet er alles aan om zijn vriend van alle onzin te redden.
Alcoholproblemen
Sokolov is een alcoholist en dat komt veel voor in het verhaal. Op de momenten dat hij drinkt, gaat hij veel nadenken over het leven en vooral over de vraag: wie ben ik?
Tijd
In het verhaal komen veel flashbacks voor. Het verhaal zelf speelt zich af in enkele maanden, maar in die maanden worden er vaak flashbacks gedaan naar de jeugd van Sokolov in Rusland. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de Goldoorlog in 1991.
Ruimte
Het verhaal speelt zich vooral af in Tel Aviv. Deze stad wordt veel besproken en er worden ook veel details over verteld. Tel Aviv is een stad dat ligt in Israël. Tijdens de tijd in Israël worden er flashbacks gedaan naar de tijd in Rusland. Dus het wordt ook afgespeeld in Rusland, maar hier worden niet veel details over verteld.
Vertelinstantie
Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de personale verteller. De verteller vertelt over de hoofdpersoon Sasja Sokolov. De lezer weet precies wat hij voelt, droomt en wat hij denkt.
Bladzijde 11: “Sokolov was vanochtend te laat omdat hij zo zwaar beschonken was geweest dat hij, nadat hij zijn wekker door de kamer had gesmeten, nog drie uur in de ban van een magische slaap was gebleven.”
Bladzijde 225: “’Wat heb jij toch met eerlijkheid?’ Vroeg Sokolov. ‘Wat heb jij toch met bedrog?’ Schoot Lev terug. ‘Ik stond voor schut. Niemand wist het. Jij kwam er als overwinnaar uit. Ze dagen mij niet meer staan. Noem je dat een spelletje?’”.
Personages
Sasja Sokolov
Hij is een straatveger in Tel Aviv en verslaafd aan wodka. Dat was vroeger anders. Hij is hoogbegaafd en was een metallurgisch ingenieur in Rusland. Sokolov is eerzuchtig en ambitieus. Hij werkt hard en houdt zich aan principes en regels, tenzij het om Lev gaat.
Lev Lezjawa
Lev is de jeugdvriend van Sokolov. Hij is zeker van zichzelf, niet bang om risico’s te nemen en wil alles uitproberen. Later blijkt dat hij er echt alles voor over heeft om zichzelf te redden, zelfs het vermoorden van zijn jeugdvriend.
Irina
Irina is de ex-vrouw van Sokolov. Ze hebben samen een dochter, genaamd Natasja. Irina Was vreemdgegaan met Lev, wat leidde tot de scheiding. Daarnaast was zij degene die de inspecteur had verteld over de vermoedens dat Lev gevochten had met kosmonaut Malysey, waardoor Sokolov zijn vertrouwen in haar verloor.
Tanja
Tanja is een weduwe en heeft een dochter, Emma. Ze woont in hetzelfde appartementencomplex als Sokolov en ze gaan met elkaar uit en worden vrienden.
Eindoordeel
Het is een erg spannend boek. Dat vind ik persoonlijk wel leuk aan een boek, want dan kan je helemaal in het boek zitten en helemaal met de hoofdpersoon meeleven. Het boek is mooi geschreven. Soms is het een beetje onduidelijk en moeilijk te begrijpen, want het gaat veel over de politiek in Israël. Ik geef het boek vier sterren. Niet vijf sterren, omdat het soms erg moeilijk is, maar toch is het een fantastisch boek.
Keuzeopdracht: krantenartikel
Maak jouw eigen website met JouwWeb